In 2019 hadden wereldwijd ongeveer 20 miljoen mensen (bereik: 17-25 miljoen), of 0,4 procent van de volwassen bevolking tussen 15-64 jaar (bereik: 0,3-0,5 procent), het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. Een hoge prevalentie van cocaïnegebruik wordt geschat in Oceanië (voornamelijk voor de subregio Australië en Nieuw-Zeeland, waar het 2,7 procent is), Noord-Amerika (2,1 procent), West- en Midden-Europa (1,4 procent) en Zuid- en Midden-Amerika (bijna 1,0 procent). De geschatte omvang van het cocaïnegebruik in andere subregio's ligt ver onder het wereldwijde gemiddelde, hoewel de beschikbaarheid van gegevens beperkt is.
Tussen 2010 en 2019 bleef de geschatte prevalentie van cocaïnegebruik in het afgelopen jaar redelijk stabiel, op ongeveer 0,4 procent, maar de bevolkingsgroei leidde tot een toename van 22 procent van het aantal mensen dat in het afgelopen jaar cocaïne had gebruikt. Deze schattingen en wereldwijde trends moeten echter met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, gezien de intrinsieke beperkingen van algemene bevolkingsonderzoeken en omdat slechts een beperkt aantal landen elk jaar nieuwe schattingen verstrekt. Het cocaïnegebruik varieert sterk tussen subregio's en regio's en de foutmarges zijn te groot om conclusies te kunnen trekken over een statistisch significante toename van het cocaïnegebruik in de afgelopen tien jaar.
In Afrika werd in 2019 geschat dat tussen 500.000 en 4,3 miljoen mensen (beste schatting: bijna 2 miljoen mensen), of tussen 0,1 en 0,6 procent (middelpunt: 0,3 procent) van de volwassen bevolking, het afgelopen jaar cocaïne hebben gebruikt. Hoewel er in de regio geen recente gegevens van enquêtes onder de algemene bevolking beschikbaar zijn, gaf kwalitatieve informatie die door de lidstaten werd gerapporteerd aan dat er in de periode 2015-2019 een toename was in het gebruik van cocaïne in 11 van de 16 landen die dergelijke trends rapporteerden.
In Noord-Afrika was de prevalentie van het cocaïnegebruik in het afgelopen jaar onder de volwassen bevolking in 2019 naar schatting gelijk aan het regionale gemiddelde (0,3 procent), met minder dan 500 000 gebruikers in het afgelopen jaar. Het cocaïnegebruik onder adolescenten van 15-17 jaar in de subregio varieert van 0,2 procent in Tunesië tot 0,8 procent in Egypte, waarbij een hoger gebruik onder jongens dan onder meisjes wordt gemeld.
Cocaïnegebruik in West- en Centraal-Afrika wordt vaak gemeld onder mensen die behandeling zoeken voor stoornissen in het drugsgebruik. In de subregio werd in de periode 2014-2017 een aanzienlijke toename waargenomen van het aantal mensen dat in behandeling ging met cocaïne als hun primaire probleemdrug: ondanks de verschillen in drugsbehandelingssystemen en de mate waarin de rapportage over drugsbehandeling in een land in die periode was ontwikkeld, steeg het aantal mensen dat werd behandeld voor stoornissen in het gebruik van cocaïne in landen in West- en Centraal-Afrika van minder dan 100 in 2014 tot 800, of bijna 2 per 1.000.000 mensen, in 2017.
In Zuid-Afrika is het aantal mensen dat in behandeling wordt genomen voor cocaïne-gerelateerde problemen consistent laag gebleven op de verschillende rapportagelocaties in het land, maar cocaïne wordt vaak gerapporteerd als een secundaire vorm van gebruik onder patiënten in behandeling voor drugs. In 2019 meldde in Zuid-Afrika tussen 2 en 5 procent van de mensen die in behandeling gingen cocaïne als primaire of secundaire gebruiksdrug. Ter vergelijking: in 2014 meldde tussen de 3 en 10 procent van de patiënten in behandeling cocaïne als primaire of secundaire drug.
Cocaïnegebruik in Azië.
Het cocaïnegebruik in Azië is minimaal in termen van jaarlijkse prevalentie (variërend tussen 0,05 en 0,08 procent van de volwassen bevolking), maar in 2019 hadden tussen de 1,6 en 2,6 miljoen mensen de drug het afgelopen jaar gebruikt. Recente gegevens over de omvang van het cocaïnegebruik zijn niet beschikbaar van de meeste landen in Azië, maar in de landen waarvoor gegevens beschikbaar zijn, blijft het cocaïnegebruik vrij laag. In 2019 werd bijvoorbeeld geschat dat ongeveer 50.000 mensen in Indonesië (0,03 procent van de volwassen bevolking) en 32.500 mensen in Thailand (0,07 procent van de volwassen bevolking) het afgelopen jaar cocaïne hadden gebruikt. In India meldde ongeveer 0,2 procent van de mannen en 0,01 procent van de vrouwen in de leeftijd van 10-75 jaar, in totaal naar schatting 1 miljoen mensen, cocaïnegebruik in het afgelopen jaar in 2018.
Gemengde trends in cocaïnegebruik in Zuid-Amerika.
In Zuid-Amerika waren in 2019 naar schatting bijna 3 miljoen mensen, of 1 procent van de bevolking van 15-64 jaar, in het afgelopen jaar cocaïnegebruiker. In Midden-Amerika is de prevalentie van cocaïnegebruik vergelijkbaar met die in Zuid-Amerika, met naar schatting bijna 1 procent van de volwassen bevolking (ongeveer 300.000 mensen) als cocaïnegebruiker in het afgelopen jaar in 2019. De prevalentie van cocaïnegebruik in het afgelopen jaar in het Caribisch gebied is lager, naar schatting 0,6 procent in 2019, of 180.000 cocaïnegebruikers in het afgelopen jaar onder de volwassen bevolking.
Met bijna 1,5 miljoen mensen die in 2016 in het afgelopen jaar cocaïne en "crack"-cocaïne gebruikten, of 1,0 procent van de bevolking tussen 15 en 64 jaar, lijkt Brazilië de grootste cocaïnemarkt in Zuid-Amerika te zijn. Een eerder huishoudonderzoek, uitgevoerd in 2012, schatte de prevalentie van "crack"-cocaïne en cocaïne in het afgelopen jaar in Brazilië echter op 2,2 procent van de volwassen bevolking.
Argentinië, Bolivia (Plurinationale staat), Chili, Colombia en Uruguay, de landen in Zuid-Amerika met recente informatie over drugsgebruik, melden gemengde trends in het gebruik van cocaïne onder de algemene bevolking. In Argentinië had in 2017 1,5 procent van de bevolking (2,4 procent van de mannen en 0,7 procent van de vrouwen) in de leeftijd van 12-65 jaar het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. De hoogste prevalentie van cocaïnegebruik in het afgelopen jaar (3 procent) werd gemeld onder mensen van 18-24 jaar en, in mindere mate, onder mensen van 25-49 jaar. Cocaïnepasta op basis van cocaïne werd in het afgelopen jaar naar schatting gebruikt door 0,1 procent van de algemene bevolking, voornamelijk door mannen en mensen in de leeftijd van 25-34 jaar. Dit is echter moeilijk in te schatten omdat mensen die cocaïnebasispasta gebruiken meestal behoren tot sociaal gemarginaliseerde groepen, die niet goed worden vastgelegd door huishoudonderzoeken. In de periode 2010-2017 is de prevalentie van cocaïnegebruik in Argentinië bijna verdubbeld: in 2010 was naar schatting 0,8 procent van de volwassen bevolking in het afgelopen jaar cocaïnegebruiker; de toename van het cocaïnegebruik was groter onder vrouwen dan onder mannen, en groter onder volwassenen van 35-49 jaar dan onder enige andere leeftijdsgroep.
In 2018 gebruikte naar schatting 0,6 procent van de bevolking van 15-64 jaar in de Plurinationale staat Bolivia het afgelopen jaar cocaïne en 0,2 procent cocaïnepasta. Het gebruik van cocaïne en cocaïnepasta in het afgelopen jaar is beide toegenomen sinds de laatste nationale enquête in 2014, maar de toename van het gebruik van cocaïnepasta in het afgelopen jaar was sterker dan die van cocaïne. Cocaïnegebruik in het land kwam vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en, per leeftijdsgroep, vaker bij mensen in de leeftijd van 16-24 jaar dan in andere leeftijdsgroepen; het kwam ook vaker voor bij middeninkomensgroepen (hoge midden- en middeninkomensgroepen) dan bij lage-inkomensgroepen. Het gebruik van cocaïnebasispasta kwam echter vaker voor bij lage-inkomensgroepen.
In Uruguay bedroeg de prevalentie van cocaïnegebruik in het afgelopen jaar in 2018 2 procent van de volwassen bevolking, een percentage dat sinds 2011 stabiel was gebleven. In 2018 was het cocaïnegebruik in het afgelopen jaar in Uruguay hoger onder mannen dan onder vrouwen en, per leeftijdsgroep, hoger onder mensen tussen 26 en 35 jaar. Ongeveer 7 procent van de cocaïnegebruikers in het afgelopen jaar meldde dat ze de drug "soms" wekelijks gebruikten, en 1 procent meldde dat ze het dagelijks gebruikten. Desondanks werd bijna 43 procent van de cocaïnegebruikers in het afgelopen jaar in dat land beschouwd als lijdend aan een stoornis in het gebruik van cocaïne. In 2018 waren er naar schatting 8.800 regelmatige gebruikers (ongeveer 4 personen per 1.000 inwoners tussen 15 en 64 jaar) van cocaïnebasispasta in Uruguay, wat aanzienlijk lager is dan de vorige schatting van 14.000 regelmatige gebruikers in 2012. Uit de vergelijking van twee onderzoeken, waarbij respondentgestuurde steekproeven werden gebruikt om regelmatige gebruikers van cocaïnebasispasta in 2012 en 2018 te onderzoeken, bleek dat het gebruik van de stof onder jongvolwassenen is afgenomen. Het aandeel oudere gebruikers - degenen in de leeftijdsgroep 36-45 jaar en ouder - is echter aanzienlijk toegenomen, wat suggereert dat een vergrijzend cohort van gebruikers die in de periode 2002-2004 op ongeveer 18-jarige leeftijd met het gebruik begonnen, in de loop der jaren cocapasta (pasta básica de cocaína) is blijven gebruiken. Het gebruik van cocapasta (pasta básica de cocaína) komt naar verluidt veel voor onder sociaal gemarginaliseerde bevolkingsgroepen, met name daklozen en mensen die in opvangcentra wonen, en onder mensen met een laag opleidingsniveau (minder dan basisonderwijs).
Het cocaïnegebruik in Noord-Amerika blijft hoog.
In Noord-Amerika heeft in 2019 naar schatting 2,1 procent van de volwassen bevolking, of 6,9 miljoen mensen, het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. In Canada werd de prevalentie van cocaïnegebruik in het afgelopen jaar in 2017 geschat op 2,5 procent van de volwassen bevolking, een schatting die was gestegen van 1,5 procent in 2015. Het cocaïnegebruik in Mexico is veel lager dan in Canada en de Verenigde Staten en werd in 2016 geschat op 0,8 procent van de bevolking tussen 12 en 65 jaar.
In 2019 hadden in de Verenigde Staten 5,5 miljoen mensen, oftewel 2,0 procent van de bevolking van 12 jaar en ouder, het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. Als langetermijntrend bereikte het cocaïnegebruik in het afgelopen jaar een dieptepunt in 2011, maar steeg daarna en stabiliseerde zich vanaf 2016 op een hoog niveau.
Het cocaïnegebruik in de Verenigde Staten is het hoogst onder jongeren (18-25 jaar), met een prevalentie in het afgelopen jaar van 5,3 procent in 2019. De prevalentie van het gebruik van "crack"-cocaïne is veel lager, met 778.000 mensen, of 0,3 procent van de bevolking van 12 jaar en ouder, die het gebruik van de stof in het afgelopen jaar meldden. Onder volwassenen van 18 jaar en ouder wordt relatief meer "crack"-cocaïnegebruik gemeld onder degenen van 26 jaar en ouder. Over het algemeen is cocaïnegebruik gebruikelijker onder sociaal geïntegreerde cocaïnegebruikers, terwijl het injecteren van cocaïne en het gebruik van "crack"-cocaïne gebruikelijker is onder sociaal gemarginaliseerde gebruikersgroepen.
Van de 5,5 miljoen mensen in de Verenigde Staten die in 2019 het afgelopen jaar cocaïne hadden gebruikt, hadden er naar schatting bijna 2 miljoen (0,7 procent van de bevolking van 12 jaar en ouder) de drug gemiddeld 5,5 dagen in de afgelopen maand gebruikt. Van de gebruikers in de afgelopen maand was naar schatting 8,8 procent (175.000 mensen) een dagelijkse of bijna-dagelijkse gebruiker van cocaïne.
Naast de sterfgevallen door overdoses die worden toegeschreven aan opioïdengebruik in de Verenigde Staten, zijn ook de sterfgevallen die worden toegeschreven aan cocaïnegebruik toegenomen, met name sinds 2014: in de periode 2010-2019 is het aantal sterfgevallen door overdoses dat wordt toegeschreven aan cocaïnegebruik bijna verviervoudigd. Deze toename wordt echter voor een groot deel toegeschreven aan sterfgevallen waarbij ook een opioïde betrokken was, met name synthetische opioïden (fentanyls). In 2019 was bij 75 procent van de in totaal 15.883 sterfgevallen door overdoses als gevolg van cocaïne een opioïde betrokken, meestal fentanyls. Hoewel het niet bekend is of de sterfgevallen het gevolg waren van gelijktijdig, opeenvolgend of onopzettelijk gebruik van de twee drugs, zijn er meldingen geweest van cocaïne die onopzettelijk werd gemengd met fentanyls of versneden met fentanyls in de Verenigde Staten.
Aanwijzingen voor toenemend cocaïnegebruik in West- en Centraal-Europa.
In 2019 hadden naar schatting 5 miljoen mensen in Europa, of ongeveer 0,9 procent van de bevolking tussen 15 en 64 jaar, het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. Het cocaïnegebruik is echter veel hoger in West- en Centraal-Europa dan in Oost- en Zuidoost-Europa (0,3 procent, of 580.000 gebruikers).
In 2019 had in West- en Midden-Europa naar schatting 1,4 procent, of 4,4 miljoen mensen in de leeftijd van 15-64 jaar, het afgelopen jaar cocaïne gebruikt. Veel landen in de subregio, vooral die met een hoge prevalentie van cocaïnegebruik, zoals Engeland en Wales, Duitsland en Italië, hebben in hun recente enquêtes een toename van het cocaïnegebruik gemeld, terwijl andere landen stabiele trends op hoge niveaus hebben gemeld.
Het gebruik van "crack"-cocaïne, hoewel nog steeds zeldzaam, wordt gemeld in sommige landen in de subregio. In Frankrijk werd het aantal risicovolle "crack"-cocaïnegebruikers in 2018 geschat op 43 916, een stijging ten opzichte van de geschatte 7 520 in 2010, terwijl het aantal mensen in behandeling voor "crack"-cocaïne in het land verdubbelde, van 3 388 in 2010 tot 6 921 in 2018. In Engeland werd de prevalentie van crackcocaïne in de periode 2016-2017 geschat op 5,10 per 1000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar, wat een stabilisatie betekent na de stijgende trend die werd waargenomen in de belastingjaren 2011/12 (4,8 per 1000 inwoners) en 2013/14 (5,2 per 1000 inwoners). In Engeland was "crack"-cocaïne de primaire gebruiksdrug van 7,6 procent van de mensen die in 2018 in behandeling gingen voor stoornissen in het drugsgebruik, en het was de meest voorkomende secundaire subdrug die werd gemeld onder mensen in behandeling.
Er zijn ook aanwijzingen voor een algehele toename in de beschikbaarheid van cocaïne met een hoge zuiverheidsgraad, die sinds 2009 elk jaar is toegenomen. In 2018 werd de zuiverheid van cocaïne in de Europese Unie beschouwd als het hoogste niveau in tien jaar; de gemiddelde zuiverheid van cocaïne in de detailhandel varieerde in 2018 echter in de hele Europese Unie tussen 23 en 87 procent, waarbij de helft van de landen een gemiddelde zuiverheid tussen 53 en 69 procent meldde.
Volgens de laatste scholierenenquête, die in 2019 in 32 landen in Europa werd uitgevoerd, meldde 1,9 procent van de scholieren in de leeftijd van 15-16 jaar cocaïnegebruik en ongeveer 1 procent het gebruik van "crack"-cocaïne in hun leven, een schatting die sinds 2011 ongewijzigd is gebleven.
De algehele toename van het cocaïnegebruik in Europa wordt ook bevestigd door schattingen van het cocaïnegebruik uit afvalwateranalyses; bevindingen uit 147 steden wijzen op een toename sinds 2011, die na 2015 geprononceerder werd. Deze analyse laat zien dat de cocaïneconsumptie aanzienlijk varieert in de regio, van minder dan 1 mg tot meer dan 700 mg benzoylecgonine (cocaïnemetaboliet) per 100.000 inwoners in 2020. Een bovengemiddelde consumptie per hoofd van de bevolking werd gemeld in steden in West- en Centraal-Europa (met name in België, Frankrijk, Nederland, Spanje, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk). Een lager dan gemiddeld cocaïnegebruik per hoofd van de bevolking werd gemeld in steden in Noord-Europa (met name in Finland en Zweden), Centraal-Europa (Tsjechië) en Zuidoost-Europa (Bulgarije, Roemenië en Servië). Op basis van deze analyse daalde de cocaïneconsumptie in 2020 echter licht, wat duidelijker was in kleine steden (bevolking van 100.000 of minder) dan in middelgrote steden (bevolking tussen 100.000 en minder dan 1 miljoen) en nauwelijks merkbaar in grote steden (bevolking van 1 miljoen of meer) in Europa.
In 2018 meldde meer dan twee derde (79 procent) van degenen die in behandeling gingen voor stoornissen in het gebruik van cocaïne in de Europese Unie, het gebruik van cocaïne in combinatie met heroïne of andere opioïden. Het aantal mensen dat voor het eerst in behandeling gaat voor stoornissen in het gebruik van cocaïne is de afgelopen jaren ook toegenomen. Over het geheel genomen werd cocaïne genoemd als de primaire zorgdrug door 75.000 mensen die in 2018 in een gespecialiseerde drugsbehandeling gingen, van wie bijna de helft (34.000) voor het eerst in behandeling ging; in 2014 gingen ongeveer 60.000 mensen in behandeling voor problemen gerelateerd aan cocaïnegebruik, van wie minder dan de helft (27.000) voor het eerst in behandeling ging. In totaal waren Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk in 2018 goed voor bijna driekwart van alle mensen die werden behandeld voor stoornissen in het gebruik van cocaïne in gespecialiseerde drugsbehandelingsdiensten in de Europese Unie.
In Oceanië neemt het cocaïnegebruik in Australië toe.
In 2019 hadden naar schatting 730.000 mensen in Oceanië, oftewel 2,7 procent van de bevolking tussen 15 en 64 jaar, het afgelopen jaar cocaïne gebruikt.
In Nieuw-Zeeland toonde recente afvalwateranalyse lage niveaus van cocaïneconsumptie in vergelijking met andere landen die gevestigde cocaïnemarkten hebben. In het tweede kwartaal van 2019 werd de hoogste cocaïneconsumptie in het land geschat in Auckland (60 mg per dag per 1 000 inwoners); op nationaal niveau werd geschat dat 850 g cocaïne per week werd geconsumeerd, wat wijst op een kleine gebruikersgroep die waarschijnlijk een lage vraag naar en een laag aanbod van cocaïne weerspiegelt. In het tweede kwartaal van 2020 daalde de cocaïneconsumptie aanzienlijk, tot een wekelijks landelijk gemiddelde van 100 g per 1 000 inwoners (of bijna 5 mg per dag per 1 000 inwoners), waarbij de hoogste consumptie, 10 mg per dag per 1 000 inwoners, werd gevonden in het gebied Auckland. Dit is ongeveer 20 keer minder dan de gemiddelde cocaïneconsumptie per hoofd van de bevolking in Europa.
In Australië steeg de prevalentie van cocaïnegebruik in het afgelopen jaar van 2,5 procent van de bevolking van 14 jaar en ouder in 2016 naar 4,2 procent (900.000 mensen) in 2019. Het cocaïnegebruik in het afgelopen jaar steeg in alle leeftijdsgroepen, behalve onder degenen van 14-19 jaar. De toename van het cocaïnegebruik in het afgelopen jaar werd voornamelijk veroorzaakt door mannen in die leeftijdsgroepen, maar het cocaïnegebruik onder vrouwen in de 20 nam in dezelfde periode ook toe. Het aandeel mannen van in de 20 dat in de afgelopen 12 maanden cocaïne gebruikte, verdubbelde bijna, van 7,3 procent in 2016 naar 14,4 procent in 2019. Bovendien is het cocaïnegebruik in de afgelopen 12 maanden meer dan verdubbeld, onafhankelijk van het opleidingsniveau (met of zonder 12 jaar onderwijs) en in alle sociaaleconomische groepen. Het cocaïnegebruik in de afgelopen maand onder mensen die cocaïnegebruik in het afgelopen jaar rapporteerden, nam ook toe, van 10 procent in 2016 tot ongeveer 17 procent in 2019.
De opwaartse trend in cocaïnegebruik in Australië wordt bevestigd door gegevens van afvalwateranalyse. De geschatte hoeveelheid cocaïne die per jaar in Australië wordt geconsumeerd, is sinds het fiscale jaar 2016/17 aanzienlijk gestegen, van een geschatte 3.057 kg cocaïne die in die periode in het land werd geconsumeerd tot 5.675 kg in het fiscale jaar 2019/20. De afvalwateranalyses die in augustus 2020 in heel Australië werden uitgevoerd, hadden betrekking op 56 procent van de bevolking, of ongeveer 13,2 miljoen inwoners, en werden uitgevoerd op 20 afvalwaterzuiveringsinstallaties in de hoofdsteden van de staten en 35 regionale gebieden, die een breed scala van de omvang van de populatie in het land bestrijken. Over het algemeen werd de cocaïneconsumptie lager geschat op regionale locaties dan in de hoofdsteden van de staten, hoewel de cocaïneconsumptie in alle staten en gebieden is toegenomen, met name in West-Australië, waar de consumptie was begonnen vanaf een relatief laag niveau vergeleken met andere locaties.
gemiddeld werd in Australië naar schatting bijna 600 mg cocaïne per 1.000 inwoners per dag geconsumeerd. De cocaïneconsumptie werd hoger geschat in New South Wales dan in de rest van het land, maar de consumptie op sommige locaties in Queensland, Victoria en het Australian Capital Territory was ook relatief hoog. De vergelijking van deze bevindingen met die in Europa voor 2019 suggereert dat de cocaïneconsumptie per hoofd op basis van afvalwateranalyse veel lager was in Australië dan in sommige Europese landen die worden gekenmerkt door een hoge consumptie per hoofd, zoals Denemarken, Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Terwijl de COVID-19 pandemie een eerste effect heeft gehad op de cocaïneconsumptie in sommige staten en gebieden in Australië, met name de locaties in de staatshoofdsteden, met de versoepeling van de bewegingsbeperkingen in het laatste deel van 2020, lijkt de cocaïneconsumptie sterk te zijn gestegen in het Australian Capital Territory en Tasmanië en is deze in New South Wales teruggekeerd naar het niveau van voor de COVID-19.
