BBgate gaat naar Afrika

[Brain]

Hoe helpt een psychedelisch plantaardig middel de Gabonese bevolking om contact te houden met hun voorouders en waarom waren blanken erin geïnteresseerd?

Neema Paul Tombi is het hoofd van de Gabonese Vereniging voor Traditionele Geneeskunde, een priester van de Afrikaanse psychedelische cultus van Bwiti, de zoon van de koning van het Membe-volk en elektricien van beroep. De BBgate redactie reisde naar het thuisland van de Afrikaanse sjamaan om met hem te spreken.

- Laten we onze lezers vertellen wat bwiti is. Veel mensen weten dat het een cultus is die gebaseerd is op het gebruik van een heilige plant, iboga. In sommige landen is de alkaloïde van deze plant (ibogaïne) verboden. Maar wetenschappers zijn al lang actief geïnteresseerd in de eigenschappen ervan en sommige drugsverslaafden, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, steunen het gebruik ervan om ernstige vormen van drugsverslaving te verlichten. Vertel ons over iboga van binnenuit het systeem, waar het veel verschillende functies vervult.

- Bwiti is een oude traditie. Ja, iboga is van groot belang voor ons. Wij geloven dat het een heilige plant is, een levend wezen dat een groot aantal ziekten kan genezen, waaronder ziekten die nu officieel als ongeneeslijk worden beschouwd. Maar ik ben sceptisch over de isolatie van ibogaïne uit iboga, over het feit dat sommige mensen deze stof gebruiken zonder de rest van de plant, uit zijn verband gerukt. Dit komt voort uit een misverstand dat iboga in zijn geheel belangrijk is.

In Gabon wordt deze plant een beetje per keer gebruikt voor genezing en in grote hoeveelheden voor inwijding in bwiti. Tijdens de inwijding overschrijdt een persoon een bepaalde grens in zichzelf, overschrijdt de grens van werelden. Iboga heeft zo'n eigenschap - om iemand zijn vragen onder ogen te laten zien, om ze te heroverwegen. Hij wordt bezocht door visioenen, geesten komen naar hem toe, maar hier is alles volledig individueel, en verschillende mensen zien verschillende dingen.

Nadat iemand de initiatie heeft doorstaan, wordt hij een baanzi, een volgeling van bwiti. Zo treedt hij toe tot deze traditie en er kunnen hem nog andere inwijdingen te wachten staan, want iboga doet iemand zijn doel in het leven begrijpen en opent zijn inherente vermogens.

- Iboga staat bekend als een cardiotoxische plant en het is gevaarlijk om het in grote hoeveelheden te consumeren.Hoe reguleren bwiti ministers de hoeveelheid iboga die ze aan een persoon geven?

- Wij beschouwen iboga niet als een giftige plant. Maar we kijken naar iemands gewicht en gezondheid voordat we een rite afspreken. Mensen met een zwak hart moeten het niet ondergaan. Ook geven we de persoon dosis voor dosis en kijken we naar hun reactie.

- Een belangrijk onderdeel van de traditionele Gabonese cultuur is de verering van de geesten van de doden. Bij inwijdingen zien mensen vaak hun overleden voorouders.Wat betekent de dood voor de Bwiti?

- We leven samen met de dood, elke dag. We communiceren altijd met onze voorouders.

"Er is de metafoor van het kruispunt, dat iets vertegenwoordigt tussen continuïteit en breuk en zowel de weg is die doorgaat als de weg die moet worden overgestoken. Een beeld dat nog meer op continuïteit duidt, is de navelstreng die leven en dood met elkaar verbindt. De navelstreng is altijd aanwezig in de bwiti en wordt voorgesteld door een rood en wit yamweefsel. Het wordt om het middel gedragen en in de linkerhand gehouden tijdens het gebed wanneer de afstamming wordt opgesomd. Een afstamming is immers, figuurlijk gesproken, een lange reeks navelstrengen die een persoon met elkaar, met voorouders en met de grote goden in het land van de doden verbindt.

Wanneer een baanzi sterft, wordt zijn genealogie uitgesproken om alle voorouders te waarschuwen die hem in hun wereld zullen ontmoeten. Dit ritueel "maakt de weg vrij" voor de overlevering. De recitatie die het openen van de deuren van de dood wordt genoemd (kutu mbf awu) is een motief dat terugkomt in de liederencyclus... Tenslotte is er nog een ander beeld, de spiegel die gebruikt wordt bij de initiatie... en daarin verschijnt de voorouder, eigenlijk een weerspiegeling van de ingewijde, tijdens de laatste fasen van de sessie met de iboga.Dit beeld impliceert niet alleen continuïteit, maar ook de eenheid van de levenden met de doden".
- J. Fernandez, "Bwiti: Een etnografie van de religieuze verbeelding in Afrika".

- Tijdens het koloniale tijdperk was de bwiti-cultus een tijdje verboden. Maar de eerste president van onafhankelijk Gabon, Leon Mba, die in 1961 de republiek overnam, was een aanhanger van bwiti.Heeft zijn persoonlijkheid enige invloed gehad op de ontwikkeling van jullie traditie?

- Nee, ik zou niet zeggen dat het iets heeft beïnvloed. Natuurlijk zijn veel mensen opgewonden omdat Leon Mba een bwiti is en voor sommigen is het een kwestie van trots. Maar onze traditie zelf is niet aangetast.

- Feit is dat het nooit onderbroken is geweest, kennis werd voortdurend doorgegeven, zij het in het geheim. We hadden veel vijanden, waaronder enkele missionarissen, zoals Monseigneur Volker [André Raponda Volker is een katholieke priester, etnograaf en cultureel activist, van Mpongwe afkomst], wiens stichting nog steeds actief is in Gabon. We werden beschuldigd van verschillende slechte dingen, maar het was onmogelijk om ons te verbieden en te onderdrukken, omdat onze activiteiten goed waren en bwiti een belangrijk onderdeel is van de cultuur van de mensen. Onder de missionarissen waren er echter niet alleen tegenstanders van bwiti, maar ook mensen die er welwillend tegenover stonden en sommigen werden zelfs zelf aanhangers van bwiti. Bijvoorbeeld Monseigneur Albert Schweitzer.

-Heb je het over dezelfde Dr. Schweitzer, de grote humanist en Nobelprijswinnaar?

- Ja, hij is een zeer gerespecteerd, zelfs, zou je kunnen zeggen, vereerd man in Gabon. De mensen hebben een dankbare herinnering aan hem. Schweitzer was musicus, arts en christelijk missionaris. Hij kwam naar Afrika om mensen te behandelen, te redden tijdens grote epidemieën, en hij slaagde daar goed in. De bwiti traditie hielp Schweitzer om het vertrouwen van de Gabonese bevolking te winnen, om status te verwerven en de kennis die hij toepaste door deze te combineren met de kennis die hij in Europa had opgedaan.

- Het is bekend dat Schweitzer lage doses ibogaïne gebruikte om vermoeidheid bij patiënten te verlichten. Bovendien kreeg ibogaïne, dat toen legaal geproduceerd werd door Franse farmacologen, de handelsnaam "Lambarene" - naar de naam van het gebied waar Dr. Schweitzer's beroemde kliniek gevestigd was.Maar wat ik me niet realiseerde was dat Schweitzer niet alleen bekend was met bwiti als waarnemer...

- Schweitzer had geen andere keuze dan het pad van bwiti te bewandelen, omdat hij ten eerste een gemeenschappelijke taal met de mensen van Gabon moest vinden en ten tweede onvermoeibaar de geneeskrachtige planten van ons land bestudeerde en ze in zijn praktijk gebruikte. Er is niets speciaals aan, want bwiti staat open voor mensen met verschillende opvattingen. Daarom geloof ik ook dat bwiti geen religie is maar een traditie. Eigenlijk zijn er verschillende meningen, maar dit is wat ik geloof.

Feit is dat er onder de aanhangers van bwiti vertegenwoordigers zijn van een grote verscheidenheid aan religies.

We worden benaderd door katholieken en we hebben contact met voodoo-aanhangers in Benin, Togo en Nigeria. De meeste aanhangers van Bwiti zijn zelf ook gedoopt. Bwiti bestaat al eeuwen, het is een oude en gerespecteerde traditie van de Bantoevolkeren. Religies op het land van Gabon kwamen later. Bovendien bestuderen wij Bwiti nu verschillende religies en culturen en kunnen we er iets van meenemen. We hebben bijvoorbeeld het boeddhisme bestudeerd en nu hebben we onze eigen Boeddha.

- En jullie eigen Maagd Maria?

- Nee, die is er niet, maar er is wel iets dat er erg op lijkt en doet denken aan de Heilige Maagd.

- Volgens etnologen hebben de Bantoevolkeren de gewoonte om iboga te gebruiken overgenomen van de Pygmeeën. Dit wordt weerspiegeld in sommige legendes, zoals de legende dat de eerste iboga-struik afkomstig was van de overblijfselen van een vermoorde Pygmee-man, wiens vrouw door het eten van delen van de plant in staat was om met zijn geest en met de geesten van haar voorouders te praten.Wat kun je hierover zeggen?

- Ja, onze traditie komt van de Pygmeeën. Zij waren de eerste dragers van de wijsheid van het bos. Toen de Bantoes naar dit land kwamen, ontmoetten ze de bosbewoners, de Pygmeeën, en zij gaven hun kennis door.

-Hoe is jullie relatie met de Pygmeeën nu?

- Het proces van kennisoverdracht is niet gestopt. Er leven mensen in het bos die we niet lastig vallen en niet aanraken, we laten het bos en hun leven met rust. En de Pygmeeën nemen nu natuurlijk deel aan de bwiti rituelen.

We blijven veel leren van de Pygmeeën.We vermengen onze manier van leven niet met die van de Pygmeeën, we dringen hun leven niet binnen, maar we communiceren met hen.

Er is een Pygmeeën-nederzetting in het bos waar je vanuit Libreville [de hoofdstad van Gabon] drie dagen naartoe moet lopen. Er is geen vervoer en het is erg moeilijk om er te komen. Soms nodigen we pygmeeën uit dit dorp uit voor onze ceremonies. Zij hebben specifieke kennis. Ik heb zelf zeven maanden in het bos doorgebracht tussen de pygmeeën, het was als het ware een offer, mijn bijdrage. Nu, dankzij de kennis die ik daar heb opgedaan, kan ik mensen genezen.

- Zijn er nog andere rituele specialisten in bwiti dan genezers?

- Natuurlijk. Er zijn verschillende paden en een hiërarchie. Eerst word je een baanzi, dan een combo en dan pas een nima zoals ik. Een nima is iemand die de geest van het bos gebruikt om mensen te genezen. In bepaalde stadia realiseer je je wat dichter bij je ligt en kun je geen genezer worden, maar bijvoorbeeld helderziende en waarzegger. In bwiti zijn er veel verschillende kennis en richtingen. Ik behoor tot de bwiti gonde, dat is de bwiti van de maan, en we hebben een speciale relatie met de maan. Er is ook de term nganga. Die wordt vaker gebruikt in dorpen. Net zoals je naar de dokter gaat, gaan we naar de nganga om onze gezondheidsproblemen op te lossen. Ik ben ook een nganga.

-Was Dr. Schweitzer een baanzi of een nimah?

- Hij begon met baanzi en ging daarna steeds hoger.

- Hoe ben jij een nimah geworden?

- Eerst kreeg ik les van mijn vader. En daarna gaven andere intelligente mensen hun kennis van deze traditie aan mij door. Mijn vader Jean Tsanga was een groot sjamaan en koning van de etnische groep Membe. Hij is nog niet zo lang geleden overleden. Nu is de koning weg en wachten we op een nieuwe, op zoek naar een verantwoordelijk persoon om het over te nemen. Het is een zeer moeilijke procedure en een zeer serieuze rol voor de Membe.

- Hoeveel mensen heb je genezen en hoeveel mensen heb je ingewijd in de bwiti cultus?

- Ik kan je niet vertellen hoeveel mensen er genezen zijn, hoewel ik een notitieboekje heb waarin ik alle bezoekers bijhoud en ze het allemaal ondertekenen. Wat betreft degenen die ingewijd zijn in bwiti, het zijn ongeveer honderd mensen.

- Je noemde de specialisaties van bwiti-adepten, waarbij je helderziendheid en genezing noemde. Is er ook een specialisatie gerelateerd aan gevechtsmagie? Vallenbwiti-priesters elkaar aan, houden ze verdediging?

- Er zijn enkele procedures voor het aanvallen en afweren van aanvallen. Maar we hebben niet zo'n gespecialiseerd gebied. In het algemeen is het belangrijkste dat we allemaal beschermen Bwiti. En bwiti beschermt ons op zijn beurt, geeft ons kracht. Ja, er zijn conflicten tussen sommige bwiti richtingen. Het kan concurrentie zijn, maar vaker is het een kwestie van verschillende ideologische benaderingen, d.w.z. een verschil in visie over hoe we bwiti moeten dienen. Maar over het algemeen helpt bwiti ons om één vreedzame natie te zijn, ook al zijn er 70 etnische groepen in Gabon.

- Werken traditionele genezers samen met de conventionele geneeskunde? Werken Gabonese genezers samen met artsen in witte jassen?

- Ja, die samenwerking is er. We wisselen kennis uit. Er worden bijeenkomsten georganiseerd tussen artsen en genezers onder auspiciën van de WHO. En na mijn bezoek aan Duitsland ga ik naar een plaats in Gabon, naar het Masoukou Medical Research Center in Franceville, waar ik zal leren hoe ik diabetes en bloeddrukproblemen moet behandelen.

- Zijn er klinieken in Gabon waar het de artsen zijn en niet de nganga die de ibogaïne-therapie gebruiken?

- Nee, zulke klinieken zijn er niet. We staan nog maar aan het begin van de samenwerking tussen sjamanen en artsen. We zijn nu begonnen met het inventariseren van al onze genezers, maar onze gemeenschapsorganisaties hebben nog veel werk voor de boeg.

- In de afgelopen tijd heeft bwiti veel spirituele zoekers van over de hele wereld aangetrokken die naar Gabon en Kameroen reizen - sommigen voor inzichten, anderen gewoon voor speciale sensaties en exotisme. Heb je interessante ervaringen gehad met mensen uit andere culturen in je praktijk?

- Over het algemeen verandert een inwijding iemand altijd. Hij komt bij ons met bepaalde overtuigingen en gaat weg met andere. Het is moeilijk om er enkele bijzonderheden uit te halen, omdat elke persoon zijn eigen unieke bestemming heeft... Maar er was een interessant verhaal over een man genaamd Christophe Matelet. Hij was een Fransman die diende in de militaire basis van een blanke. Hij trainde in zijn militaire structuur, ging naar zijn thuisland, zwierf rond in Europa en besefte plotseling dat hij terug moest naar Gabon. Hij woonde bij mij, onderging geen inwijding, keek alleen naar ons, at soms iboga. Hij bestudeerde ons. Uiteindelijk besloot hij zijn inwijding in bwiti te doen, waarna hij in Libreville bleef. Een jaar later deed Christophe afstand van zijn Franse nationaliteit, nam de Gabonese nationaliteit aan en woont nu in ons land, trouwde met een Gabonese vrouw en bestudeert iboga en bwiti dansen.

-Wat vond je leuk aan Duitsland, waar je onlangs vandaan kwam?

- Gastvrijheid. Toen ik hierheen vloog, dacht ik dat het heel moeilijk zou zijn, dat er een heleboel mensen zouden zijn die ik niet begreep, die een vreemde taal zouden spreken. En het is een feit dat Duitsland niet erg open staat voor Afrikanen. Ze weten hier niet veel over ons. Maar uiteindelijk is mijn bezoek goed verlopen en ik ben iedereen dankbaar.

-Bedankt voor het gesprek.

Geïnteresseerde lezers worden ook aangemoedigd om onze andere Ibogaine publicaties op BBgate te bekijken. Iboga is wetenschappelijk gezien zeer interessant en veelbelovend in de geneeskunde.

 

[neuro]

Ibogaïne is niet per se cardiotoxisch, want het veroorzaakt celdood van hartspiercellen en verstoort de elektrische geleiding van het hart. Veel medicijnen kunnen dit doen, dus het is verstandig om geen medicijnen te mengen die deze elektrische afwijking veroorzaken. Het wordt "Verlengde QT (of QTc - gecorrigeerde QT)" genoemd. Ik weet zeker dat iedereen bekend is met hoe een hartspoor eruit ziet op een EKG/ECG. De pieken in de tracering worden aangeduid met de letters PQRST. De P-golf komt overeen met de boezems (de bovenste kamer van het hart), de QRS met de ventrikels die het bloed uit het hart pompen en de T-golf is de repolarisatie van de ventrikels om weer klaar te zijn om te pompen door toedoen van de hartzenuwen (afkomstig van de sinusknoop). Wat sommige medicijnen kunnen doen, is knoeien met de ionenkanalen die betrokken zijn bij het pompen van de hartspiercellen. Als de tijd tussen de Q-golf en de T-golf (depolarisatie en repolarisatie van de hartkamers) langer wordt, kan dit in principe de elektrische timing en het kloppen van het hart verstoren/synchroniseren, bij gebrek aan een betere manier om het te beschrijven. Dit kan leiden tot ventrikelfibrilleren, waarbij de hartkamer, met name de linker, niet voldoende bloed uit de kamer pompt omdat deze fibrilleert (bijna trilt).

Om een verlengde QT/QTc gevaarlijk te maken, moet de hartslag dalen tot ongeveer 60 slagen per minuut. Medicijnen die de QT-golf verlengen, vertragen meestal ook de hartslag, dus als de hartslag daalt tot 60 of lager in combinatie met een verlengd QT-interval, is de kans groot dat je in ventrikelfibrilleren terechtkomt. Als je echter een verlengd QT/QTc-interval hebt, zolang je hartslag boven ongeveer 60 spm blijft, is het risico dat je ventrikelfibrilleren krijgt (en vervolgens een schok van een externe defibrillator nodig hebt) zeer laag, zo niet bijna nul.

Ik heb Ibogaïne een paar keer geprobeerd. Het is een heel interessant middel. Ik heb van nature geen lang QTc en gebruik ook geen medicijnen die het QT-interval verlengen. Blijkbaar weten de Bwiti-beoefenaars dat ibogaïne het hart verstoort, dus voordat iemand de iboga-rite ondergaat, doen ze een aantal dagen "nervus vagus"-oefeningen, ze laten ze "bukken" waardoor de nervus vagus wordt geactiveerd, waardoor de hartslag vertraagt. Na een aantal dagen zal er een rebound compensatie zijn voor de dagen van nervus vagus activatie, op die manier zal de hartslag aan de iets snellere kant zijn na dagen van nervus vagus activatie. Op die manier, wanneer de Iboga het verlengde QT-interval veroorzaakt, zal de hartslag waarschijnlijk boven de 60 spm blijven en het risico om in ventrikelfibrillatie terecht te komen sterk, zo niet volledig, verminderen, omdat het elektrische systeem van het hart en zijn eigen intrinsieke ritme van de myocyten niet uit de pas lopen of synchroon lopen. Dit leidt ertoe dat de hartkamers loskomen van de pacing die wordt veroorzaakt door de sinusknoop/hartzenuwen en onregelmatig gaan kloppen door de ongecoördineerde acties van alle myocyten die niet synchroon samentrekken.

Als iemand medicijnen op recept gebruikt, is het verstandig om te controleren of het medicijn een verlengd QT-interval veroorzaakt en daar op te letten voordat je andere medicijnen toevoegt die het QT-interval verlengen, wat leidt tot een heel lang interval. Dit kan bij veel medicijnen voorkomen, zoals methadon, sommige antidepressiva en zelfs bepaalde antibiotica. Hoewel het ideaal zou zijn om een EKG te laten maken om te zien of je misschien "van nature" een verlengd QT-interval hebt zonder dat drugs dit veroorzaken, zou het voor sommige mensen goed zijn om dit te weten, maar ik weet niet of het voor velen van ons makkelijk is om van tevoren een EKG te laten maken als we op eigen houtje met Iboga gaan experimenteren. Veel van de retraites die verslaafden met ibogaïne behandelen, doen echter een drugsinventarisatie en een basis-ECG om te zien of je QT-interval al verlengd is. En dan wordt je nauwlettend in de gaten gehouden, om ervoor te zorgen dat je hartslag niet daalt tot 60 bpm, waarbij het verlengde QT-interval een probleem zou worden.

Ik wilde dit even ophelderen, want het is niet per se "cardiotoxisch", dat betekent meestal dat medicijnen direct dood/schade aan hartcellen veroorzaken, in dit geval interfereert het medicijn met het elektrische geleidingssysteem en veel medicijnen kunnen dit doen. Daarom is het een goed idee om je eigen basis QT-interval te kennen, en wat je QT-interval ook mag zijn als je geneesmiddelen gebruikt die een verlengd QT-interval veroorzaken. Neem dan je berekende risico/beslissing over het nemen van Ibogaïne en houd daarbij in gedachten dat je een risico loopt op ventrikelfibrilleren en plotselinge dood als je geen schok krijgt van een defibrillator of een zogenaamde "pacer" krijgt die lagere elektrische schokken toedient om de hartslag sneller te houden.


Ik wil BBgate graag helpen op het gebied van gezondheid/welzijn/schadebeperking, want ik heb een bepaalde opleiding en ervaring op medisch gebied, met name neurologie en neurofarmacologie, als je begrijpt wat ik bedoel, ik ben geen verpleegkundige, arts-assistent, paramedicus of nurse practitioner, ik heb meer scholing en training dan die mensen, als je begrijpt wat ik bedoel.